Een karakteristieke hoek

MIP staat voor Monumenten Inventarisatie Project, een cultuurhistorische inventarisatie van Helmond die in 1991 in opdracht van de gemeente Helmond is uitgevoerd. Het rapport geeft een overzicht van waardevolle gebouwen, groenelementen en stadsgezichten. Niet alleen de erkende monumenten staan beschreven, maar ook voor de gemeente karakteristieke bebouwing en stedebouwkundige structuren. Zeker meer dan zestig beschreven panden zijn sindsdien verdwenen. Ze zijn niet alleen gesneuveld voor noodzakelijke vernieuwing, maar ook door kortzichtigheid. De binnenstad oost ging grotendeels op de schop; de Heistraat onderging een complete metamorfose beginnende bij de Sint Jozefkerk en eindigend op het Binderseind.

Woningbouwcoöperatie Woonpartners zag deze plek als een belangrijke schakel in de verbinding tussen de Heistraat en het centrum. Daarom heeft ze de panden op deze plaats laten slopen. Het ging om het hoekpand Binderseind 30 en 32, het bondsgebouw op nummer 28 en het in de jaren 1970 gebouwde winkelpand met kantoren, genummerd 22 en 24. In het hoekpand zat jarenlang banketbakker Ton Nieuwenhuis. Hij kwam in 1934 van Amsterdam naar Helmond waar hij werkzaam was bij bakker van de Ven in de Heistraat. Na een jaar vertrok hij naar Eindhoven waar hij enkele maanden werkte bij banketbakker Eduard Coppen. Op 24 april 1936 vestigde hij zich definitief in Helmond als banketbakker op het Binderseind 30. Dat huis huurde hij van Petrus Johannes Colen. Volgens de kadastrale legger kocht hij de hoekpanden, dan bestaande uit vier huizen, de winkel en de bakkerij, pas in 1958 van Joseph Winters, die de huizen verkregen had bij de boedeldeling van zijn schoonouders in 1953. Bij de invoering van het kadaster in 1832 stond er op deze hoek al een huis dat eigendom was van herbergier Johannes Swinkels en later van wijnkoper de Bruijn. Ton Nieuwenhuis overleed in 1986 in Oostenrijk. Het pand was toen al in gebruik voor horeca. In het begin zat er “Het Buyn Café”, later onder anderen Grand Café Adas.

Binderseind 28 was sinds 1916 het gebouw van d’n bond, later ook wel het NKV-gebouw genoemd en sinds 1987 “Binderpoort”. Ook op deze plaats was al vanaf de invoering van het kadaster bebouwing aanwezig. In 1832 had de weduwe Leonardus Swinkels hier een huis, erf en beugelbaan. Later werd er nog een koepel bijgebouwd. In 1881 kwam het pand in het bezit van bierbrouwer Grardus Nikkelen uit Aarle-Rixtel. Nikkelen werd vooral bekend door zijn rol in de bekering tot het katholieke geloof van freule Constance van der Brugghen van kasteel Croy. Hij verkocht het huis in 1886 aan de Helmondse brouwer Frederik Hendrik Kaulen. Na diens dood erfden zijn broers Johan Albert en George Otto zijn eigendommen. Zij verkochten in 1906 het bloot eigendom van diverse onroerende goederen in Helmond, Stiphout en Mierlo voor 30.200 gulden aan de heren Borgemeister, Hasenbalg en Röhr, twee kooplieden en een leraar uit Duitsland. De broers Kaulen behielden het vruchtgebruik. Na hun overlijden gingen de Duitse eigenaren in 1916 tot verkoop over. Die verkoop werd gehouden in het te verkopen pand “Den Handboog” aan het Binderseind. Voor 16.600 gulden werd “de Roomsch Katholieke Werkliedenvereeniging” de nieuwe eigenaar. In 1928 werd het pand uitgebreid met een vergaderruimte en een toneelzaal. Diverse verenigingen hadden hier hun onderdak, zoals de toneelvereniging “Ontspanning na Arbeid”, het Helmonds Mannenkoor, postduivenvereniging “de Eendracht”, en ook de carnavalsvereniging “de Butskoppen”.

Bron: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven.